Towarzystwa Historycznego "ROK 1920"

Sławek S.

Będąc przejazdem w Bydgoszczy zawinąłem do tamtejszego muzeum wojska. Jest tam w gablotce przy wejściu wystawionych kilka mundurów hallerczyków z różnych okresów. Ale zainteresowała mnie również słabo eksponowana bo dopiero przywieziona i czekająca na zwolnienie miejsca wystawka fotograficzno tekstowa pt. Gruzińscy oficerowie kontraktowi w Wojsku Polskim 1921 - 1945.
Temat dość ciekawy i w zasadzie mało znany. Mimo, że dotyczy Gruzinów to jednak dość ściśle łączy się z Polską. Swój początek bierze w interesującym nas okresie. Zarówno Polska jak i Gruzja uzyskały niepodległość w 1918r. Piłsudski od samego początku przykładał duże znaczenie w utrzymaniu dobrych stosunków polityczno militarnych z tym państwem. Widział w nim naturalnego sprzymierzeńca w walce z Rosją. Dlatego też prowadzenie misji dyplomatycznej w Gruzji powierzał swoim najbliższym współpracownikom. Najpierw Tytusowi Filipowiczowi, a później Romanowi Knollowi (jako ambasadorowi) i Wacławowi Jędrzejewiczowi (jako attache wojskowy).
Gdy 23 stycznia 1921r Rada Najwyższa Ententy uznała formalnie Republikę Gruzińską, Polska jako jedna z pierwszych już trzy dni później uznała niepodległość Gruzji.
Prowadzone z rządem Gruzji rozmowy doprowadziły do porozumienia, w ramach którego w zamian za dostarczoną przez Polskę broń i amunicję miała podjąć zbrojną akcję przeciw Sowietom i rozszerzyć ją na Kaukaz Płn.
Niestety, tuż po zakończeniu wojny z Polską gwałcąc pakt o nieagresji w lutym 1921r. Sowieci zaatakowali Gruzję. Walki trwały kilka tygodni. Resztki armii wraz z rządem republiki morzem ewakuowały się do Turcji i innych państw Europy.
Polska w zawieranym z Rosją Sowiecką Pokoju Ryskim nie uznała aneksji Gruzji i nadal utrzymywała kontakty z przebywającym w Paryżu rządem emigracyjnym. Jesienią zgodnie z poleceniem Marszałka przeprowadzono rozmowy i podpisano porozumienie na mocy którego Rzeczpospolita Polska zobowiązała się przyjąć do służby w Wojsku Polskim na zasadach kontraktowych 108 podchorążych i oficerów z armii gruzińskiej. Na mocy tego porozumienia do Polski w 1922r. Gruzini ( w tym 6 generałów) znalazło w naszym kraju drugą ojczyznę, której nierzadko oddali życie ginąc na wszystkich frontach II WŚ.
Ale to już inna historia.

ArturSz

Płk dypl Walerian Tewzadze - dowódca odcinka "Północ" obrony Warszawy w 1939...

To bodaj jedna z pierwszych postaci gruzińskich oficerów kontraktowych w WP z jaką się zatknąłem.
A nazwisk gruzińskich w strukturach jednostek WP można spotkać nie mało.

Ogromne dzięki za wiadomość o tej wystawie - niebawem tez czeka mnie "przelot" przez Bydgoszcz i z chęcią skorzystam.

Sławek S.

Jeśli znajdziesz chwilkę na odwiedzenie tego muzeum to zajrzyj również na pięterko. Jest tam kilka ciekawych eksponatów w okresu odzyskania niepodległości: prócz mundurów (także z Powstania Wielkopolskiego) kilka ciekawych egzemplarzy broni np. kb i kbk Arisaka, schwarzlose.

mietek

Jest tam tez bardzo ciekawa konwersja Chassepota, pruska, skrocony i na amunicje Mauzer 11.

Sławek S.

To teraz "mietku" mam pytanie - widziałem w samym rogu gabloty tak jak się wchodzi na górę do sali przy schodach leżały dwa karabiny podpisane Chassepot ale w niczym go nie przypominające i bez możliwości założenia bagnetów. Czy to może właśnie to?
Od frontu tej samej gabloty leży właściwy Chassepot.
W sali parterowej jest fajnie zorganizowana diorama z walk o Wał Pomorski przedstawiająca zdobycie bunkra. Diorama wzbogacona o odgłosy walki.

mietek

Niestety nie wiem jak leza w gablcie, bowiem zdjecia broni dostalem od dyrektora muzeum.

Na zdjeciach Chassepotow i Grasow jakie mam sa:
- artyleryjski (mozliwosc zalozenia bagnetu) - najkrotsza wersja
- kawaleryjski, brak mozliwosci zalozenia bagnetu (wlasciwie jest, byl do niego bagnet tulejowy) - srednia dlugosc
- brak mozliwosci zalozenia bagnetu, muszka na baczku przednim, ma ladniw wybite FW - Fryderyk Wilhelm pod korona

Na stronie poswieconej powstaniu wielkopolskiemu jest fotka wersji pruskiej: [link widoczny dla zalogowanych]

Sławek S.

Nie umiem porównać, bo widziałem raz i to dość krótko, a zdjęć nie zrobiłem. Pamiętam tylko gdzie leżało coś podpisanego Chassepot, co w niczym mi go nie przypominało. W każdym bądź razie dziękuję za odesłanie do zdjęcia. Z racji moich zainteresowań bagnetowych ten karabin kojarzę bardziej z pełnej długości kb piechoty i charakterystycznym, ciężkim bagnetem.
Artur wobec tego jeśli tam dotrzesz, to proszę zwróć na taki szczególik uwagę.

mietek

Chassepoty (i Grasy) to byla rodzinka 5 karabinow i karabinkow, w 3 dlugosciach:

fotka z: [link widoczny dla zalogowanych]

Do tego byly 2 konwersje niemieckie, pruska i bawarska (z pamieci), oraz pare konwersji brytyjskich (Kynoch), przeznaczonych na eksport do krajow post-kolonialnych. Oraz liczne konwersje cywilne, w tym na amunicje srutowa.

Wszystkie 3 dlugosci Grasa/Chassepota (na amunicje luskowa) byly uzywane w Polsce:

dolny, wersja piechoty:

Od gory, kawaleryjski, artyleryjski:

Troche trwalo nim to rozgryzlem, z materialami kiepsko niestety.

Sławek S.

Dziękuję za informację.
Zainteresował mnie karabinek nr 23. Cóż to takiego? Mogę się mylić, ale właśnie coś takiego tam leżało (podobna długość i kurek). Pozwolę sobie zapytać o jeszcze jeden typ kb. który tam widziałem. Jego nazwa brzmiała z francuska i zaczynała się na "T". Może coś na ten temat? Był to kb klasycznej długości dla piechoty.
Przepraszam wszystkich za rozwój tematyki broni w innej zakładce niż do tego przeznaczona. Rozwój tematyki okazał się nieprzewidywalny. Postaram się namówić Admina do przeniesienia tej części postów.

mietek

Nr 23 to Werndl, ale nie wiem jaka wersja, austriackich nie mam jeszcze opanowanych.

[link widoczny dla zalogowanych]

Jesli na T i Francja, to jakis karabin "Tabatiere" konwersja odprzodowego na odtylcowy, z reszta zasada dzialania podobna jak w werndlu, ino zamek inaczej sie otwiera.
[link widoczny dla zalogowanych]

Schrek